به گزارش روابط عمومی موسسه زیتون، نخستین شب از مراسم سوگواری ماه محرم، شامگاه یکشنبه اول مردادماه به میزبانی موسسه زیتون برگزار شد. در این مراسم «علی اشرف فتحی» مدرس حوزه و پژوهشگر دینی به تبیین موانع فقهی و کلامی انحصار زدایی از عاشورا پرداخت.
وی جهانی‌سازی را مقوله‌ای ذوابعاد دانست که ساخت هویت جمعی، شکل دادن به ارتباطات اجتماعی و نیز دارا بودن کارکردهای مفید به حال انسان امروز از مهم‌ترین مهم‌ترین ابعاد فرایند جهانی‌سازی است.
این پژوهشگر دینی دارا بودن قدرت سیاسی را از دیگر عوامل موثر در جهانی‌سازی دانست و تصریح کرد: امروز شیعه در اقلیت و به تبع آن فاقد قدرت سیاسی موثر است. بیش از یک سوم جمعیت مسلمان جهان را پیروان نحله حنفی مذهب تشکیل می‌دهند که این کثرت به‌واسطه قدرت دولت عثمانی و گسترش این فرقه دینی در کشورهای مختلف است و حال آنکه جمعیت شیعیان در اقلیت است و بیش از آنکه حالت تهاجمی جهت جهانی‌سازی مفاهیم خود داشته باشد، توان خود را مصروف حفظ بقای خود می‌کند.
فتحی از رسانه به عنوان رکن مهم جهانی شدن در دنیای امروز نام برد و افزود: علیرغم گسترش دامنه تنوعی رسانه‌های جدید اما نمی‌توان امیدوار بود رسانه‌ها کارکرد قابل قبول در تشکیل هویت جمعی داشته باشند و گاه مشاهده می‌کنیم رسانه‌ها به عامل تشدید تضادها و تناقض‌ها تبدیل می‌شوند.
این مدرس حوزه چگونه عرضه کردن مفهوم عاشورا و شخصیت حسین بن علی (علیه‌السلام) را چالشی جدی دانست و افزود: در این خصوص سوالات متعددی مطرح است ازجمله اینکه آیا منحصر ساختن حضرت حسین (علیه‌السلام) به عنوان پیشوای شیعیان که تنها پیروان او اهل سعادت‌اند، می‌تواند الگویی قابل پذیرش برای انسان امروز باشد؟!
وی در ادامه افزود: سوال دیگری که باید درصدد پاسخ بر آن برآمد اینکه معرفی حسین (علیه‌السلام) صرفاً به عنوان شخصیت مبارز با حسینی که در منابع مستند و موثق تاریخی روایت شده، چه نسبتی دارد و این الگو چقدر می‌تواند برای انسان امروزی جذاب باشد؟!
فتحی توجه به اختصاصات انسان امروزی را اصلی مهم در توفیق جهانی‌سازی حسین بن علی (علیه‌السلام) و واقعه عاشورا دانست و تاکید کرد: انسان امروز انسان عقل‌گرا است و مبتنی بر عقلانیت تصمیم می‌گیرد و یقیناً آن چیزی را می‌پذیرد که برای او نفع و کارکرد مطلوب داشته باشد و از این رو باید توجه داشت غفلت از جنبه‌های مختلف واقعه عاشورا و شخصیت حسین بن علی (علیه‌السلام) و معرفی از ایشان با تاکید بر وجه جنگ‌طلبی و مبارزاتی برای انسان امروز که خسته از جنگ و خشونت و تا حد زیادی در جستجوی آرامش و امنیت است، یقیناً به بن‌بست خواهد خورد.
وی در بخش دیگری از سخنانش تاکید کرد: برای توفیق در جهانی‌سازی امام حسین (علیه‌السلام) باید به فکر رفع موانع باشیم و با نگاهی ورای نگاه غالب قرن بیستم به این موضوع بپردازیم و توجه داشته باشیم حسین گره‌خورده با اقتضائات هزار و چهارصد سال پیش برای انسان منفعت‌طلب امروز حرفی برای گفتن ندارد.
این پژوهشگر دینی با استناد به متن زیارت‌نامه‌ها و روایات معتبر ازجمله روایت مناسب به امام سجاد (علیه‌السلام) با این مضمون که «هیچ روزی مانند روز پدرم نبود، در آن روز سی هزار مرد جنگی که خود را مسلمان می‌دانستند، با قصد قربت الهی پدرم را به شهادت رساندند» تصریح کرد: مهم‌ترین پیام عاشورا که قابلیت جهانی‌سازی نه‌تنها برای عصر ما که برای همه اعصار دارد اینکه عاشورا محصول یک خشونت دینی است. موضوعی که انسان امروز هم از آن ضربه می‌خورد. بدین مفهوم که می‌توان دین‌دار بود و در عین حال مرتکب فجیع‌ترین جنایات هم شد و این مهم‌ترین پیام در راستای معرفی جهانی از حسین بن علی (علیه‌السلام) است که بیان شود به‌واسطه خشونت دینی کشته شد.
نکته مهم دیگر در جهانی‌سازی حرکت تاریخی عاشورا که فتحی بر آن تاکید کرد؛ پرداختن به اصول و آرمان‌هایی است که امام عاشورا بر آن تاکید داشت و آن پرهیز از هرگونه اکراه و اجبار در همراه نمودن افراد بود. این نکته بسیار حائز اهمیت است که اکراه در دین به هیچ وجه جوابگو نیست و برای انسان امروز نمی‌توان با زبان زور و اجبار حرف زد. دین را باید همان‌گونه که هست بیان کرد نه بر اساس اغراض سیاسی و آرمان‌های ایدئولوژیک. همان اصلی که حسین بن علی (علیه‌السلام) به آن معتقد بود و حاضر شد برای این اعتقادش حتی از عزیزترین افراد و بستگانش نیز هزینه کند.
این مدرس حوزه در بخش پایانی سخنان خود خاطرنشان کرد: متاسفانه ما توفیقی در معرفی جهانی حسین بن علی (علیه‌السلام) و پیام واقعه کربلا نداشته‌ایم. اگر درست عرضه کنیم یقیناً انسان امروز با او پیوند می‌خورد و این حل نمی‌شود مگر اینکه دنیای امروز را بشناسیم، انسان امروز را درک کنیم و روش متناسب با اختصاصات دنیای امروز را به کار ببریم.
در آغاز این مراسم، عزاداران حاضر ضمن قرائت زیارت عاشورا، از شعرخوانی و مرثیه‌سرایی در رثای شهدای کربلا و شخصیت قاسم بن الحسن (علیه‌السلام) بهره‌مند شدند.
لازم به ذکر است موسسه زیتون تا ششم مردادماه مصادف با شام غریبان حسینی با برگزاری مراسم سوگواری میزبان عموم عزاداران خواهد بود.
ثبت نظر شما